W opublikowanym 8 czerwca raporcie Komisja Europejska wskazała 18 państw członkowskich, które nie osiągną ustalonych na 2025 rok celów w zakresie recyklingu odpadów komunalnych i opakowaniowych, ale także celu na 2035 rok w kwestii składowania odpadów.

Dziewięć krajów, które są na dobrej drodze do osiągnięcia wyznaczonych celów na 2025 r. to Austria, Belgia, Czechy, Dania, Niemcy, Włochy, Luksemburg, Holandia i Słowenia. Pozostali członkowie UE jednak, w przypadku braku działań z ich strony, mogą nie osiągnąć jednego lub nawet obu założeń na 2025 rok.

Według Komisji, Estonia, Finlandia, Francja, Irlandia, Łotwa, Portugalia, Hiszpania i Szwecja muszą zintensyfikować swoje wysiłki, jeśli chcą zrealizować zamiary dotyczące odpadów komunalnych.

Polska, i towarzyszące jej Bułgaria, Chorwacja, Cypr, Grecja, Węgry, Litwa, Malta, Rumunia i Słowacja według raportu nie osiągną obydwu celów na 2025 rok.

Zgodnie z danymi z raportu, różne kraje nadal deponują większość odpadów komunalnych na składowiskach i prawdopodobnie nie osiągną celu na rok 2035. Komisja sformułowała obecnie szereg zaleceń, popartych ciągłym wsparciem finansowym i technicznym, które mają na celu poprawę wyników gospodarowania odpadami w tych krajach.

Według raportu Europejczycy wytwarzają średnio 530 kg odpadów komunalnych na osobę, z czego około 50% jest poddawanych recyklingowi lub kompostowaniu, a 23% jest składowanych na wysypiskach.

Duża część odpadów komunalnych składa się z odpadów opakowaniowych, które mają przecież znaczny potencjał w zakresie cyrkularności.

Około 64% odpadów opakowaniowych jest obecnie poddawanych recyklingowi, choć waha się to w zależności od materiału. Obecnie mniej niż 40% opakowań z tworzyw sztucznych jest poddawanych recyklingowi – co stwarza problem dla krajów UE, którym grozi nieosiągnięcie docelowego poziomu recyklingu odpadów opakowaniowych z tworzyw sztucznych.

Selektywna zbiórka bioodpadów, lub jej brak, była kolejnym czynnikiem utrudniającym stosowanie bardziej skutecznych praktyk w zakresie recyklingu. W rzeczywistości, zgodnie z raportem, bioodpady są „najważniejszym strumieniem odpadów, dla którego potrzebne są działania, ponieważ stanowią średnio 34% odpadów komunalnych”.

Raport podaje różne przyczyny niepowodzeń w zakresie recyklingu: złe praktyki gospodarowania odpadami, tj. brak selektywnej zbiórki odpadów i słaba jakość danych, Covid, który zredukował lub wstrzymał selektywną zbiórkę w niektórych krajach oraz niedawny wzrost cen energii, który również negatywnie wpływa na działania związane z przetwarzaniem i odzyskiem.

Podczas gdy fundusze UE i doradztwo techniczne będą dostarczane państwom członkowskim w celu wzmocnienia ich wysiłków na rzecz poprawy sytuacji, władze krajowe będą odpowiedzialne za intensyfikację wysiłków politycznych i przyspieszenie działań w terenie.

Raport zawiera również inicjatywy mające na celu promowanie bardziej cyrkularnej gospodarki i przedstawia wstępną ocenę postępów na drodze do zredukowania do 2035 r. wykorzystania składowisk odpadów komunalnych do poziomu poniżej 10%, zgodnie z wymogami dyrektywy.

Jednak w UE nadal działa prawie 2000 nielegalnych lub niespełniających norm składowisk odpadów, co stanowi znaczące źródło zanieczyszczeń i gazów cieplarnianych oraz niewykorzystaną szansę na odzysk surowców wtórnych.

– Raport pozwala nam, w ścisłej współpracy z państwami członkowskimi, wykrywać niedociągnięcia, podejmować działania przed upływem terminów realizacji celów i dzielić się najlepszymi praktykami w zakresie należytego gospodarowania odpadami – powiedział Virginijus Sinkevičius, Komisarz ds. środowiska, oceanów i rybołówstwa.