W czwartek 1 kwietnia Ministerstwo Klimatu i Środowiska opublikowało projekt nowelizacji ustawy dostosowującej nasze prawo do dyrektywy SUP. Niestety, to nie prima-aprilisowy żart.
Ministerstwo Klimatu i Środowiska opublikowało projekt nowelizacji ustawy o obowiązkach przedsiębiorców w zakresie gospodarowania niektórymi odpadami oraz o opłacie produktowej. Nowelizacja ma wdrożyć przepisy dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady UE z dnia 5 czerwca 2019 r. w sprawie zmniejszenia wpływu niektórych produktów z tworzyw sztucznych na środowisko, zwanej popularnie dyrektywą SUP (Single-Use Plastics).
Jak czytamy w projekcie zamieszczonym na stronach Rządowego Centrum Legislacji, przedsiębiorca prowadzący jednostkę handlu detalicznego, hurtowego lub jednostkę gastronomiczną, w której są oferowane opakowania jednorazowego użytku z tworzywa sztucznego lub posiłki w opakowaniach jednorazowego użytku z tworzywa sztucznego, wymienione w załączniku nr 6 do ustawy, jest obowiązany pobrać opłatę od nabywającego takie opakowanie. Opłata ta, jak uzasadnia ministerstwo, “ma na celu zniechęcenie konsumentów do nabywania opakowań jednorazowego użytku z tworzywa sztucznego na rzecz opakowań i produktów z alternatywnych tworzyw lub opakowań i produktów wielokrotnego użytku”.
O jakie produkty chodzi dokładnie? W załączniku nr 6 wymienione są kubki na napoje, w tym ich pokrywki i wieczka oraz pojemniki na posiłki, w tym pojemniki takie jak pudełka, z pokrywką lub bez, stosowane w celu umieszczania w nich posiłków przeznaczonych do bezpośredniego spożycia na miejscu lub na wynos.
Przedsiębiorcy wprowadzający na rynek opakowania objęte opłatą będą musieli prowadzić ich ewidencję “w postaci papierowej albo w postaci elektronicznej”.
Co więcej, przedsiębiorcy mają być też zobowiązani do zapewnienia konsumentom alternatywnych opakowań – jak to ujmuje projekt “wytworzonych z materiałów innych niż tworzywo sztuczne” albo opakowań wielokrotnego użytku.
Ministerstwo Klimatu i Środowiska proponuje, aby maksymalna stawka opłaty wynosiła 1 zł za każdą sztukę opakowania jednorazowego użytku z tworzywa sztucznego, które nabywa konsument. Wpływy z tej opłaty przedsiębiorcy odprowadzaliby na osobny rachunek bankowy prowadzony przez marszałka województwa.
Zgodnie z projektem ostateczne stawki opłat za sprzedaż jednorazowych opakowań z plastiku, wymienionych w załączniku, zostałyby określone w drodze rozporządzenia. Ich wysokość ministerstwo ma ustalić, “kierując się koniecznością trwałego zmniejszenia zużycia opakowań jednorazowego użytku z tworzywa sztucznego wymienionych w załączniku nr 6 do ustawy, mając na uwadze ich negatywny wpływ na środowisko a także akceptowalny społecznie poziom stawki opłaty”.
Produkty objęte ROP
Jednocześnie, oprócz plastikowych kubków i pojemników na posiłki, projekt określa szereg produktów jednorazowych, których wprowadzenie ma być objęte rozszerzoną odpowiedzialnością producenta (ROP), w zakresie pokrywania przez producentów kosztów kampanii edukacyjnych, kosztów sprzątania odpadów powstających z tych produktów, ich transportu i przetwarzania, a także kosztów gromadzenia danych i sprawozdawczości. Chodzi tu m.in. o pojemniki na napoje o pojemności do trzech litrów, lekkie plastikowe torby na zakupy (zgodnie z definicją w art. 3 pkt 1c dyrektywy 94/62/WE), paczki i owijki wykonane z elastycznych materiałów zawierające posiłki przeznaczone do bezpośredniego spożycia z paczki lub owijki bez żadnej dalszej obróbki, czy też balony.
Przedsiębiorcy wprowadzający do obrotu wyżej wymienione produkty z tworzywa sztucznego mają ponosić coroczną opłatę w wysokości do 5 groszy za każdą sztukę “wprowadzonego do obrotu produktu”.
Autoryzowany przedstawiciel
Zgodnie z projektem, producent ma prawo do wyznaczenia autoryzowanego przedstawiciela, który będzie odpowiedzialny za wykonywanie na terytorium kraju obowiązków przedsiębiorcy określonych ustawą.
W przypadku ustanowienia takiego przedstawiciela producent działa wyłącznie za jego pośrednictwem. Ustanowienie przedstawiciela zwalnia więc producentów z obowiązku prowadzenia ewidencji wprowadzanych do obrotu produktów jednorazowych oraz uiszczania odpowiednich opłat. Obowiązki te przejmuje przedstawiciel.
Jednocześnie autoryzowany przedstawiciel ma prowadzić wykaz przedsiębiorców wprowadzających do obrotu produkty jednorazowego użytku z tworzywa sztucznego wymienionych w projekcie.
