



Najnowsze dane Plastics Europe dotyczące kondycji europejskiego systemu tworzyw sztucznych w 2023 roku wskazują na znacznie szybszy niż przewidywano spadek produkcji tworzyw sztucznych i – po raz pierwszy – spadek produkcji recyklatów z recyklingu mechanicznego. W porównaniu z 2022 rokiem całkowita produkcja tworzyw sztucznych w UE odnotowała wyraźny spadek o 8,3%, obniżając się do poziomu 54 mln ton. Spadła także – o 7,8% – produkcja pokonsumenckich recyklatów z recyklingu mechanicznego, osiągając poziom 7,1 mln ton.
Liczby te kontrastują z globalnym wzrostem (o 3,4%) produkcji tworzyw sztucznych i oznaczają, że udział Europy w światowym rynku spadł do 12%(1). Podczas gdy w 2023 roku pod względem wartości sprzedaży branża tworzyw sztucznych w Europie utrzymała dodatni bilans handlowy, to pod względem tonażu od 2022 roku Europa jest importerem netto tworzyw w formach podstawowych, zaś gotowych wyrobów z tworzyw sztucznych już od 2021 roku, natomiast eksport polimerów w latach 2020–2023 spadł o 25,4%.
Słabnąca konkurencyjność europejskiej gospodarki zagraża cyrkularnej transformacji naszego przemysłu. Tworzywa sztuczne – znajdujące zastosowania w wielu gałęziach przemysłu w niemal każdym sektorze, w tym w opiece zdrowotnej, motoryzacji, budownictwie, elektronice, infrastrukturze dla odnawialnych źródeł energii, dobrach konsumpcyjnych i opakowaniach – mają zasadnicze znaczenie dla europejskiej gospodarki.
Obserwowany spadek zagraża rentowności europejskiego łańcucha wartości tworzyw sztucznych, który obecnie zapewnia ponad 1,5 mln miejsc pracy w 51 700 przedsiębiorstwach i w 2023 roku wygenerował ponad 365 mld euro obrotu w Unii Europejskiej. Bez odpowiednich ram legislacyjno-gospodarczych zapewniających funkcjonowanie na konkurencyjnych zasadach Europa ryzykuje utratę pozycji lidera zrównoważonych innowacji w sektorze tworzyw sztucznych oraz związanych z tym korzyści środowiskowych i gospodarczych.
Transformacja UE w kierunku cyrkularnego systemu tworzyw sztucznych jest poważnie zagrożona przez tworzywa z importu, które nie zawsze spełniają unijne normy. Trudna prawda jest taka, że już teraz jesteśmy świadkami zamykania zakładów produkcyjnych w Unii i w efekcie offshoringu przemysłu, miejsc pracy i zrównoważonych inwestycji. Cyrkularna transformacja zakończy się sukcesem tylko pod warunkiem, że decydenci pilnie wdrożą warunki ramowe niezbędne do odzyskania naszej konkurencyjności i zapewnienia atrakcyjnej długoterminowej perspektywy dla inwestowania w gospodarkę cyrkularną. Mamy coraz mniej możliwości i czas na odważne działania właśnie nadszedł. – stwierdza Marco ten Bruggencate, Prezes Plastics Europe, Prezes EMEA, Dow:
Z kolei Virginia Janssens, Dyrektor Zarządzająca Plastics Europe dodaje: Aby uniknąć niepokojącego spowolnienia transformacji w Europie, potrzebujemy pilnych rozwiązań, które zachęcą do inwestycji w produkcję cyrkularnych tworzyw sztucznych, ograniczą biurokrację związaną między innymi ze zbyt długotrwałymi procedurami wydawania pozwoleń i stworzą konkurencyjne warunki działania na arenie międzynarodowej. Pomimo tych wyzwań pozostajemy w pełni zaangażowani w dalszą realizację celów cyrkularności i zeroemisyjności netto określonych w naszej mapie drogowej „The Plastics Transition”. Decydenci z UE i państw członkowskich powinni właśnie teraz w jednoznaczny sposób pokazać inwestorom oraz rynkowi, że nadal zależy im na produkcji tworzyw sztucznych w Europie i transformacji naszej branży.
Dane i analizy firm członkowskich Plastics Europe potwierdzają, że gwałtowny wzrost importu tworzyw w formach podstawowych i gotowych wyrobów z regionów o mniej rygorystycznych normach środowiskowych, spowodowany globalną nadwyżką mocy produkcyjnych, podważa uzasadnienie biznesowe europejskiego sektora recyklingu tworzyw sztucznych i cyrkularnej transformacji systemu tworzyw sztucznych. Potwierdzają one również, że – podobnie jak większość gałęzi przemysłu UE – producenci tworzyw sztucznych borykają się obecnie z wysokimi kosztami produkcji wynikającymi z takich czynników, jak wysokie ceny energii i surowców, utrzymująca się inflacja i ograniczona dostępność cyrkularnych surowców. Do tego obserwujemy słaby wzrost gospodarczy w Europie i recesję w niektórych kluczowych europejskich gospodarkach i sektorach.
Mimo że w Europie utrzymuje się najwyższy udział cyrkularnych tworzyw sztucznych w całkowitej produkcji wynoszący 14,8%, to wzrost jedynie o 0,7% od 2022 roku wskazuje na spowolnienie trendu wzrostowego, co nie zapewni tempa niezbędnego do spełnienia ambicji określonych w mapie drogowej „The Plastics Transition”. Oprócz tego, że zmniejszyła się produkcja regranulatów w procesach recyklingu mechanicznego, to w 2023 roku w Europie z recyklingu chemicznego wyprodukowano jedynie 0,12 mln ton tworzyw sztucznych(2), natomiast produkcja tworzyw biopochodnych i tworzyw z przypisaną zawartością pochodzenia biologicznego nieznacznie wzrosła, osiągając 0,8 mln ton.
1 Udział Europy w światowej produkcji tworzyw sztucznych wynosił 14% w 2022 roku, a 22% w 2006 roku: „Tworzywa sztuczne w obiegu zamkniętym – analiza sytuacji w Europie”, Plastics Europe 2024
2 Ambicją Plastics Europe jest osiągnięcie do 2030 r. poziomu 2,8 mln ton tworzyw sztucznych pochodzących z recyklingu chemicznego.