Rada Europejska zatwierdziła ogólne stanowisko w sprawie proponowanego przez Komisję Europejską w październiku 2023 r. rozporządzenia mającego zapobiegać przedostawaniu się granulatów tworzyw sztucznych do środowiska. Nowe rozporządzenie ma na celu poprawę zarządzania granulatami na każdym etapie łańcucha dostaw, a jego wdrożenie może zmniejszyć emisje granulek do środowiska nawet o 74%. Rozporządzenie obejmuje szeroki zakres działań związanych z produkcją, transportem i przechowywaniem granulatów.
Nakłada ono obowiązki na firmy, które zarządzają ponad 5 tonami granulatów rocznie, przewoźników oraz firmy zajmujące się czyszczeniem zbiorników i pojemników. Ustanawia również wymagania dotyczące standardów jakości opakowań i szczegółów technicznych przewożonych ładunków.
Równowaga między wydajnością a obciążeniem administracyjnym
Rada podkreśliła, że nowe regulacje dążą do równowagi między skuteczną redukcją emisji zanieczyszczeń i minimalizacją niepotrzebnych obciążeń administracyjnych dla firm. Ważnym elementem rozporządzenia jest harmonizacja przepisów dla operatorów z państw członkowskich UE i spoza UE. Firmy spoza UE będą musiały wyznaczyć przedstawiciela w Unii, aby zapewnić równość i skuteczniejsze egzekwowanie przepisów.
Certyfikacja i inspekcje
Nowe przepisy przewidują wydawanie certyfikatów potwierdzających spełnianie wymogów przez większe przedsiębiorstwa oraz kontrole środowiskowe przeprowadzane przez organy krajowe. Przedsiębiorstwa zarządzające ponad 1000 ton granulatu rocznie będą musiały być certyfikowane przez niezależne organy. Małe firmy mają do czterech lat na dostosowanie się do przepisów, podczas gdy mikroprzedsiębiorstwa są zwolnione z certyfikacji.
Specjalne zasady dla transportu morskiego
Ze względu na szczególny charakter transportu morskiego, jego wdrożenie zostało opóźnione o rok w porównaniu z innymi przepisami. Jeśli Organizacja Międzynarodowego Transportu Morskiego (International Maritime Organisation) wprowadzi dodatkowe środki mające na celu zapobieganie zanieczyszczeniu mórz granulatem, rozporządzenie może zostać odpowiednio zmienione.
Przejrzystość i publiczny dostęp do informacji
Rozporządzenie wymaga od państw członkowskich zapewnienia bezpłatnego i publicznego dostępu do informacji na temat zarządzania granulatami tworzyw sztucznych. Ma to na celu zwiększenie świadomości społecznej i umożliwienie monitorowania zgodności.
Przyszłe negocjacje
Ogólne stanowisko Rady stanowi podstawę do dalszych negocjacji z Parlamentem Europejskim, które mają rozpocząć się na początku 2025 roku. Ostateczny kształt rozporządzenia będzie miał kluczowe znaczenie dla przemysłu tworzyw sztucznych w Europie. Dostosowanie się do nowego rozporządzenia może wymagać znacznych inwestycji, ale przyczyni się również do konkurencyjności i zrównoważonego rozwoju branży.
