Negocjacje w ramach piątej rundy Międzyrządowego Komitetu Negocjacyjnego ONZ ds. Zanieczyszczenia Plastikiem (INC-5), które odbyły się w Pusan w Korei Południowej, zakończyły się niepowodzeniem. Spotkanie, które miało przynieść przełomowe porozumienie w sprawie prawnie wiążącego traktatu ograniczającego zanieczyszczenie tworzywami sztucznymi, zakończyło się fiaskiem. Delegaci z ponad 170 krajów nie zdołali osiągnąć konsensusu w wyznaczonym terminie, pomimo znacznych postępów, donosi koreańska agencja Yonhap.
Największe kontrowersje dotyczyły regulacji związanych z produkcją tworzyw sztucznych, szczególnie w kontekście produkcji tworzyw polimerowych z wykorzystaniem paliw kopalnych jako surowca. Kwestią sporną pozostawało również finansowanie wdrożenia przyszłego porozumienia. Chociaż Chiny, największy światowy producent tworzyw sztucznych, wyraziły chęć współpracy, to zdecydowany sprzeciw wobec regulacji wyraziły Arabia Saudyjska i Rosja – kraje, których gospodarka opiera się na produkcji ropy naftowej.
Zadaniem INC, powołanej w 2022 r. na mocy rezolucji ONZ, jest opracowanie kompleksowego mechanizmu prawnego obejmującego cały cykl życia tworzyw sztucznych – od produkcji, przez użytkowanie, aż po utylizację. Traktat położyłby podwaliny pod wysiłki na rzecz wyeliminowania zanieczyszczeń tworzywami sztucznymi do 2040 roku. Zgodnie z założeniami, nowe przepisy chroniłyby zarówno środowisko, jak i zdrowie ludzkie przed negatywnymi skutkami związanymi z wykorzystaniem tworzyw sztucznych.
Pomimo braku porozumienia, delegaci zgodzili się wznowić piątą rundę negocjacji w przyszłości, dając nadzieję na osiągnięcie kompromisu. Według Przewodniczącego INC, Luisa Vayasa Valdivieso, obecne rozmowy były ważnym krokiem naprzód. Złożoność zagadnień oraz różnorodność interesów gospodarczych i politycznych poszczególnych państw sprawia jednak, że osiągnięcie skutecznych i akceptowalnych regulacji jest niezwykle trudne.
Uaktualnienie
Komentarz Virginii Janssens, dyrektor zarządzającej Plastics Europe, na temat wyniku negocjacji INC-5 w Busan:
„Chociaż liczyliśmy na sfinalizowanie ambitnego i gotowego do wdrożenia prawnie wiążącego porozumienia w Busan, to wierzymy, że mimo wszystko poczyniono postępy. Co prawda nie uzgodniono ostatecznego tekstu, jednak dostrzegamy zgodność w zakresie kilku artykułów nieoficjalnego dokumentu przewodniczącego, w tym tych dotyczących projektowania produktów i gospodarki odpadami.Niepokoi nas natomiast to, że nie udało się osiągnąć porozumienia w terminie. Aby finalnie uzgodnić treść dokumentu podczas kolejnego spotkania negocjacyjnego INC5.2, wszystkie strony muszą utrzymać swoje niezachwiane zaangażowanie i chęć osiągnięcia ambitnego, prawnie wiążącego globalnego porozumienia. Od samego początku negocjacji Plastics Europe niezmiennie podkreślało znaczenie współpracy między rządami, przemysłem a społeczeństwem obywatelskim oraz apelowało o to, aby negocjatorzy skupiali się na identyfikowaniu wspólnych rozwiązań, niezbędnych do osiągnięcia sprawiedliwego i ambitnego porozumienia. Uważamy, że porozumienie wymaga środków promujących zrównoważoną produkcję i konsumpcję, skuteczne gospodarowanie odpadami, a także powinno zapewniać zasady raportowania, co umożliwi sprawiedliwą transformację do gospodarki o obiegu zamkniętym – gospodarki, w której tworzywa sztuczne w końcowym etapie cyklu życia uznawane są za cyrkularne surowce i zasoby o realnej wartości, a nie odpady zaśmiecające środowisko, poddawane składowaniu czy spalaniu.”
